Jaki jest Twój charakter?

Wbrew pozorom, za słowem "charakter", kryje się coś więcej niźli tylko nasz zespół wrodzonych lub nabytych cech. Etymologia wskazuje nam ciekawą ewolucję tego słowa.

Inspiracją do zgłębienia jego sensu okazało się zdanie z późnośredniowiecznej pracy „Młot na czarownice” wydanej w 1486, w której autorzy stwierdzają: „...egzorcysta nie może używać magicznych znaków zwanych charakterami”. Tak, słowo to ma związek z angielskim "char" ("znak"), a także "charm" ("urok", "czary"), a na rękach często kobiety noszą bransoletki tzw. "charmy" z określonymi symbolami (serduszkami... a nawet, niestety, z delfinkami).

Charakter byłby zatem magicznym znakiem, który określa nasz zespół cech (coś jak "znaki zodiaku"). Słowo to pochodzi z łaciny ("character"), a to z kolei z greki od χαρακτήρ („typ”, „natura”), a to od czasownika χαράσσω („graweruję”, „naznaczam”).

Wszystko jednak wskazuje, że i sama greka (i cała Europa Zachodnia) wzięła to z prasłowiańskiego / indoeuropejskiego „czary”. Wzięła nie tylko samo pojęcie, ale także czary same w sobie, jako element kultury, religii i mistyki.

I tak w starym czeskim mamy „czarati / czarziti” („kreślić linię”), „czara” („linia”); powiązane z litewskim „kereti” („czarować”, „rzucać urok”) oraz „kurti” („budować”, „działać”), z indyjskiego „karoti” („działać”). Być może z tureckiego „czara” („misa” - z symbolami?) lub awestyjskiego „czara” („środek” / "wnętrze"... "istota"?).

W późniejszym okresie, słowo to nabrało nowego znaczenia "wdzięk" / "czar" - zapewne od pięknych kapłanek-dziewic, to bowiem one były odpowiednikiem starożytnych czarownic. Imię "Carmen" oznacza właśnie "wdzięk". Znaczeniowo spokrewnione to jest z celtyckim "glamour" ("wdzięk" / "czar"), a ono od greckiego γραμματική - czyli umiejętność pisania.


Podsumowując, można powiedzieć, że u swojego źródła, „czarować” to tyle, co czynić znaki („gesty”), a może nawet tyle, co „pisać”, nadawać dziecku charakter poprzez naznaczenie go odpowiednim symbolem. Tylko mędrcy umieli pisać, ci co "wiedzieli", czyli "wiedźmini" / "wiedźmy" ---> od tego jest "witch". Powiązane z przymiotnikiem „czarny” (gdyż od pewnego czasu czary utożsamiano z tym właśnie kolorem - co jest interesujące, gdyż kolorem wiedźminów był biały).

Komentarze